Wat is dystrofie?
Dystrofie is een complicatie welke kan optreden na een trauma van of na een operatie aan een van de ledematen. Hierbij staat pijn op de voorgrond. Kenmerkend is dat de pijn zich niet beperkt tot het aangedane gebied maar zich kan uitbreiden naar de naastgelegen vingers van de hand. De ernst van het letsel of de grootte van de operatie is niet van invloed op het wel of niet ontstaan van dystrofie. Er worden verschillende synoniemen gebruikt waarvan de bekendste zijn:
Deze laatste term wordt tegenwoordig officieel verkozen door de International Association of the Study of Pain (IASP) en de definitie luidt: “ CRPS-type1 is een verzameling van lokaal optredende pijnlijke condities volgend op een trauma, welke zich vooral in het uiteinde van de aangedane ledemaat uiten en in ernst en duur het verwachte klinische beloop van de oorspronkelijke trauma overtreffen, veelal resulterend in een aanzienlijke beperking van de motoriek, daarbij gekenmerkt door een variabele vooruitgang in de loop van de tijd”.
De toevoeging type 1 duidt op het subtype CRPS type 1; er op wijzend dat er geen aantoonbaar zenuwletsel is opgetreden in tegenstelling tot CRPS-type 2.
In de resterende tekst bedoelen we met dystrofie het CRPS- type 1.
Klachten
Een combinatie van verschijnselen kan optreden, waarbij de pijn op de voorgrond staat en deze zich op verschillende manieren kan manifesteren (brandende pijn, overgevoeligheid). Daarnaast ervaart de patiënt meestal een combinatie van de volgende problemen: veranderd temperatuurgevoel, zweten, kleurverandering, veranderde haar- en of nagelgroei, zwelling, atrofie, beven, bewegingsbeperking en soms zelfs verlamming. Meestal is er sprake van een ‘warme’ dystrofie (95%): periodiek is de huid rood en warm. Soms (5%) is er sprake van een ‘koude’ dystrofie: de huid is juist koud en blauw verkleurd.
Wanneer slechts enkele klachten aanwezig zijn, of een combinatie van klachten slechts in zeer geringe mate aanwezig zijn en zich beperken tot het aangedane gebied spreekt men niet van CRPS- type 1 maar vanvegetatieve ontregeling. De vegetatieve ontregeling komt veel meer voor dan CRPS- type 1. Afhankelijk van der ernst, is de behandeling in principe hetzelfde als die van dystrofie.
Oorzaak
De oorzaak betreffende dystrofie is onbekend. Wel bestaan er een aantal theorieën die mogelijk het ontstaan kunnen verklaren: een verstoring van het sympathisch zenuwstelsel, schade veroorzaakt door zuurstofradicalen en een plaatselijke zenuwontsteking.
Behandeling
Er is een landelijke richtlijn voor de behandeling van CRPS-I. die door de medewerkers van het HPEC wordt gevolgd.
De verschillende behandelingen zijn gebaseerd op de theorieën genoemd bij ‘Oorzaak’.
De medicamenteuze behandeling heeft ten doel de pijn te verlichten (Paracetamol) en indien mogelijk de ontstekingsverschijnselen te verminderen door ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).
DMSO-crème; vitamine C en N-Acetylcysteïne kunnen in de acute fase gebruikt worden om de gevormde zuurstofradicalen weg te vangen.
Naast de medicamenteuze behandeling is specifieke fysiotherapeutische / handtherapeutische ondersteuning, middels hydrotherapie van belang ter voorkoming van verstijving en het herwinnen van functie van de hand. Een aan de patiënt aangepast bewegingsschema (belasting versus belastbaarheid) zal zorg dragen voor het verkrijgen en behouden van de beweeglijkheid van de aangedane hand / arm.